Namaz Sitesi BLOG
Tarihte 31 Mart olayı, 31 Mart vakası, 31 Mart isyanı veya 31 Mart ayaklanması olarak ta bilinir. Bu olayı en önemli yapan etkenler, II. Abdülhamit’in tahtan indirilmesi ve Meşrutiyetin ilan edilmesidir. Hatta çoğu kitaplarda akılda kalması için “II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi ile sonuçlanan askeri isyan” olarak geçer. Bu yazımızda 31 Mart olayı kısaca özetlenmeye çalışılmıştır.
Bu olay aslında miladi takvime göre 13 Nisan 1909 tarihinde gerçekleşse de, Rumi takvime göre 31 Mart 1325 tarihinde meydana geldiği için 31 Mart olayı denmiştir. Tarihte var olan rejimi değiştirmeye yönelik ilk ayaklanma olarak önemi bir yere sahiptir 31 Mart olayı.
Olayın nedenleri
II. Meşrutiyetin ilanından sonra halk İttihat ve Terakki Partisinden memnun değildi ve olayda İttihat ve Terakki Partisinin bu hakimiyetine karşı bir tepki olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Eski düzen olan Mutlakiyet sistemini getirmek isteyen bazı kesimler Meşrutiyete karşı ayaklanma çabaları içine girmişlerdir. Ama sadece bu değil, bu ayaklanmaya çok fazla sebebin yol açtığı belirtilir.
Genel olarak; orduda baş gösteren siyasallaşma, subaylar arasında yaşanan çatışma, İttihatçılar’ın muhaliflere karşı baskıcı davranışları ve suikastlar, II. Abdülhamid kadrolarının eski imtiyaz ve itibarlarını kaybetmeleri, bürokraside geniş çaplı bir tensîkat ve tasfiyeye gidilerek İttihatçılar’ın kendi kadrolarını iş başına getirmeleri, İttihat ve Terakkî ile Ahrar Fırkası mensuplarının iktidarı ele geçirme mücadeleleri, İttihatçılar’ın masonlukla suçlanmaları ve dine karşı tavırlarından duyulan rahatsızlıklar gibi gelişmelerdir.
Bu karışıklıkların arkasında ayrıca el altından İngilizlerin de olduğu ve halkı kışkırttıkları bilinmektedir.
İsyanın başlaması ve bastırılması
Bu olaylardan sonra Meşrutiyet karşıtı çevreler bu karışıklıkların nedeni olarak İttihat ve Terakki Partisini (Cemiyetini) sorumlu tutmuşlardır. Ve o dönem kullanılan Rumi takvime göre 31 Mart 1325 tarihinde İstanbul’da büyük bir ayaklanma çıkmıştır. Bu isyan daha sonra Kurmay başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı Hareket Ordusu tarafından bastırılmıştır.
Hareket Ordusunun 31 Mart isyanını bastırması ile birlikte İstanbul’da sıkı yönetim ilan edilerek, isyan ele başları Divan-ı harp’te yargılanmış ve idam cezasına çarptırılmışlardır.
II. Abdülhamit’in tahttan indirilmesi
Olaylardan sonra Meclis-i Umumi Milli adı altında toplanan Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan, isyana müdahil olmaması ve bu isyan da rolü olduğunu söyleyerek II. Abdülhamit’i tahttan indirmişti. Tahttan indirilen II. Abdülhamit’in yerine kardeşi V. Mehmet Reşat getirilmişti. Bu olay sonucunda Meclis kararı ile tahttan indirilen ilk padişah II. Abdülhamit olmuştur.
II. Abdülhamit’in Divan-ı Harp’te yargılanmak istenmesine rağmen yeni hükümet olan Hüseyin Hilmi Paşa bunu kabul etmeyerek II. Abdülhamit’i Selanik’e göndertmişti.
